Akord skalo-właściwy to taki który jest zbudowany na dowolnym stopniu gamy. Budowany jest nza zasadzie tercjowości dzwięków z gamy.
Akord to tak zwana triada harmoniczna czyli trójdzwiękiem, moze też być poszerzony o interwał seksty, septymy, undecymy itp.
Podstawą akordu jest pryma - od tego dzwięku pochodzi nazwa akordu - oraz dzwięki od niego oddalone o tercje i kwinte.
Bardzo ważne jest w jakiej kolejności umieślimy tercje wielką i małą. Jeżeli w pierwszej kolejności będze od prymy będze tercja wielka a dopiero potem tercja małą uzyskamy akord durowy. Jeśli będzie na odwrót - najpierw tercja mała a potem wielka to wyjdzie akord molowy.
Każdy akord mozemy budować w oparciu o budowe gamy. Jest on zawsze zbudowany z prymy tercji i kwinty.
Gama C-dur:
C D E F G A H C
Na poszczególnych stopniach gamy C-dur budujemy kadencję czyli nastepstwo akordów wynikajacych z budowy gamy. Wyglada to tak:
1 stopień gamy - C-dur
2 stopień gamy - d-mol
3 stopień gamy - e-mol
4 stopień gamy - F-dur
5 stopień gamy - G-dur
6 stopień gamy - a-mol
7 stopień gamy - h-mol(5-)
Każdy z tych akordów mozemy mozemy na zasadzie tercjowości rozbudować o większą liczbę interwałów. Najbardziej rozbudowane mogą posiadać 7 dzwięków - nazywamy je wówczas nazwą gamy np. akord: joński, eolski, dorycki...
Najbardziej charakterystyczne są akordy septymowe z septymą małą lub wielka. Akord taki powstaje przez dpdanie do kwinty akordu podstawowego jeszcze jednej tercji - wielkiej lub małej.
Jeżleli do interwału kwinty dodamy tercję małą uzyskamy septymę mała a jeżeli dodamy interwał tercji wielkiej interwał septymy wielkiej.
Kwinta + Tercja Mała = Septyma Mała
Kwinta + Tercja Wielka = Septyma wielka
W nazwach akordów septymowych urzywamy oznaczeń:
7 - dla septymy małej
7+ dla septymy wielkiej
1 stopień gamy - C7+
2 stopień gamy - d7
3 stopień gamy - e7
4 stopień gamy - F7+
5 stopień gamy - G7
6 stopień gamy - a7
7 stopień gamy - h7/5-
Akord skalo-włąściwy C-dur
0 1 2 3 4 5
-E-||---|---|---|---|---|
---||-C-|---|---|---|---|
-G-||---|---|---|---|---|
---||---|-E-|---|---|---|
---||---|---|-C-|---|---|
-X-||---|---|---|---|---|
C-E-G
C-E - tercja wielka
E-G - tercja mała
C-G - kwinta
Akord skalo-włąściwy d-mol
0 1 2 3 4 5
---||-F-|---|---|---|---|
---||---|---|-D-|---|---|
---||---|-A-|---|---|---|
-D-||---|---|---|---|---|
-A-||---|---|---|---|---|
-X-||---|---|---|---|---|
D-F-A
D-F - tercja mała
F-A - tercja wielka
D-A - kwinta
Akord skalo-włąściwy e-mol
0 1 2 3 4 5
-E-||---|---|---|---|---|
-H-||---|---|---|---|---|
-G-||---|---|---|---|---|
---||---|-E-|---|---|---|
---||---|-H-|---|---|---|
-E-||---|---|---|---|---|
E-G-H
E-G - tercja mała
G-H - tercja wielka
E-H - kwinta
Akord skalo-włąściwy F-dur
0 1 2 3 4 5
---||-F-|---|---|---|---|
---||-C-|---|---|---|---|
---||---|-A-|---|---|---|
---||---|---|-F-|---|---|
---||---|---|-C-|---|---|
---||-F-|---|---|---|---|
F-A-C
F-A - tercja wielka
A-C - tercja mała
F-C - kwinta
Akord skalo-włąściwy G-dur
0 1 2 3 4 5
---||---|---|-G-|---|---|
-H-||---|---|---|---|---|
-G-||---|---|---|---|---|
-D-||---|---|---|---|---|
---||---|-H-|---|---|---|
---||---|---|-G-|---|---|
G-H-D
G-H - tercja wielka
H-D - tercja mała
G-D - kwinta
Akord skalo-włąściwy a-mol
0 1 2 3 4 5
-E-||---|---|---|---|---|
---||-C-|---|---|---|---|
---||---|-A-|---|---|---|
---||---|-E-|---|---|---|
-A-||---|---|---|---|---|
-E-||---|---|---|---|---|
A-C-E
A-C - tercja mała
C-E - tercja wielka
A-E - kwinta
Akord skalo-włąściwy h-mol(5-)
0 1 2 3 4 5
-X-||---|---|---|---|---|
---||---|---|-D-|---|---|
---||---|---|---|-H-|---|
---||---|---|-F-|---|---|
---||---|-H-|---|---|---|
-X-||---|---|---|---|---|
H-D-F
H-D - tercja mała
D-F - tercja wielka
H-F - kwinta
|
